"Hattatların Reisi" sanatkar: Hasan Çelebi

Erzurum'un Oltu ilçesine bağlı İnci köyünde 1937 yılında dünyaya gelen Çelebi, ilkokul yıllarında bir yandan okuma yazma öğrenirken, diğer yandan da Kur'an-ı Kerim'i hıfzetti. 1954 yılında dini eğitim almak üzere İstanbul'a giden Çelebi, Üçbaş ve Çinili medreselerinde Arapça ve din dersleri aldıktan sonra 1956'da müezzin olarak Üsküdar Mihrimah Sultan Camisi'ne tayin edildi.

Usta hattat, 1957-1958 yılları arasındaki askerlik görevinin ardından Üsküdar'daki Nasuhi Mehmed Efendi Camisi'nde imamlık yapmaya başladı. 1960 ihtilalinden sonra İstanbul'dan ayrılan Çelebi, müezzinlik yapmak üzere Artvin'in Yusufeli ilçesine gitti. 1963'te tekrar İstanbul'a dönen Çelebi, Üsküdar'daki Mehmed Said Efendi Camisi'nde imam olarak göreve başladı.

Çelebi, ertesi yıl nakledildiği Şeyh Camisi'nde 10 yıl görev yaptıktan sonra, Selami Ali Efendi Camisi imamlığına getirildi. Senelerce burada görev yapan Çelebi, 1987'de kendi arzusuyla emekliye ayrıldı.

Hat sanatına 24 yaşındayken başladı

Hasan Çelebi, 24 yaşında başladığı hat sanatında kendisini geliştirmek için dönemin en ünlü ustalarından dersler aldı.

Hattat Hamid Aytaç'tan sülüs-nesih, Kemal Batanay'dan ta'lik- rik'a meşk edip icazet alan Çelebi'nin ustalığı, cami yazıları, özel hat koleksiyonu ve sergileri ile ülke sınırlarını aştı.

Çelebi, 1981 yılında İslam Konferansı Teşkilatının yazılarını yazmak için Cidde'de, 1983 yılında da Mescid-i Nebi'nin yazılarının tamiri için Medine'de çalışmak üzere görevlendirildi.

İlk sergisinin IRCICA'da açtı

İlk kişisel sergisini İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezinde (IRCICA) 1982 yılında açan Çelebi, daha sonraki sergilerini de 1984 yılında Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da, 1985'te Ürdün Prensi Hasan bin Tallal'ın davetlisi olarak Amman'da gerçekleştirdi.

Çelebi, 1987 yılında Kuba Mescidi'nin yazılarını yazmak üzere bir yıl süreyle Suudi Arabistan'da bulundu. 1992 yılında Malezya İslam Kültür Merkezi tarafından seminer vermek ve sergi açmak üzere Kuala Lumpur'a davet edilen Çelebi, 1994'de "Hat Sanatında 30. Yıl" sergisini açtı.

En çok öğrenci yetiştiren hat ustası oldu

Hat dersleri vermeye 1976'da başlayan Çelebi, dünyanın farklı coğrafyalarında 100'e yakın talebesine icazet verdi ve Hamid Aytaç'tan sonra en çok öğrenci yetiştiren hat ustası oldu.

Özel koleksiyonlarda çok sayıda eseri bulunan Hasan Çelebi'nin diğer önemli eserleri arasında Sultanahmet Camisi'nin restore edilen kubbe yazıları, Hırka-i Şerif Camisi'nin kubbe yazısı, Cuma Mescidi, Kıbleteyn Mescidi ve Mescid-i Nebi'nin yeni yapılan kısımlarının bazı yazıları (Medine), 1986'da Kuveyt'te İslam Tıp Merkezinin iç ve dış cephe yazıları, Hollanda'da bir caminin kuşak yazıları, 1991'de Pfortzheim Fatih Camisi (Almanya), 1997'de Yuhannesburg Cuma Camisi (Güney Afrika) ve 1999'da Almatı Merkez Cuma Camisi'ndeki (Kazakistan) yazıları yer alıyor.

Ayrıca usta sanatkarın Süleymaniye, Selimiye, Rüstem Paşa camilerindeki hat yazılarını yazan Kanuni Sultan Süleyman döneminin ünlü hattatı Hasan Çelebi ile hem isim hem de mesleki anlamda benzerliği dikkati çekiyor.

Sanat hayatında yaklaşık 60 yıl boyunca kalemi elinden hiç düşürmedi

Sanat hayatında yaklaşık 60 yıl kalemi elinden hiç düşürmeyen Hasan Çelebi, son büyük projelerini Büyük Çamlıca Camisi ile Malezya'daki Sri Sendayan Camisi için yaptı.

Necip Fazıl Saygı Ödülü ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi olan Çelebi, hat sanatındaki ustalığı nedeniyle tüm dünyada "Reis-ül Hattatin" (Hattatların Reisi) olarak kabul ediliyor.

Çelebi, 2019'da AA muhabirine verdiği röportajda bu ünvana dair, "Halkın bana karşı teveccühüne teşekkür ediyorum. Yoksa bu ünvandan dolayı kendimi herhangi bir yere kavuşmuş bir kişi olarak görmüyorum. Ben, bu millete, bu milletin kültürüne bir hizmet ettimse vazifemdi bir vatandaş olarak. Bu millete hizmet, her vatandaşın vazifesidir. Demek ki benim de buna kabiliyetim varmış. Hizmet ettim onun için bundan dolayı kendimde bir ayrıcalık görmüyorum." ifadelerini kullanmıştı.

Grafiti sanatçısı Muhammed Emin Türkmen 2020'de Çelebi'nin Neml suresi 40'ıncı ayetinin "Bu Rabbimin lütuf ve ihsanıdır" anlamındaki kısmını yazdığı hattını, Trabzon'daki İskender Paşa Camisi'nin karşısında bulunan 130 metrekarelik duvara grafiti olarak resmetti. Türkmen, eseri 6 farklı renkte yaklaşık 20 kilogram boya kullanılarak 2,5 günde tamamladı.

Hayatı "Hattın İzinde Bir Ömür" belgeselinde yer aldı

Usta sanatkar Hasan Çelebi'yi anlatan "Hattın İzinde Bir Ömür" belgeseli Bağlarbaşı Kongre ve Kültür Merkezi'nde gösterilmişti.

Belgeselde, sanatçının çocukluk yıllarından başlayarak hüsnühat sanatıyla geçen ömrü, kendisinin, yakınlarının ve öğrencilerinin dilinden anlatıldı.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.